Orman yangınlarında yerel yönetimlerle işbirliği yapılmamış

Sayıştay, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) hakkında hazırladığı raporda, orman yangınlarıyla mücadele kapsamında yerel yönetimlerle yeterli işbirliği yapmadığını tespit etti.

Sayıştay tarafından Orman yangınları ile ilgili yapılan incelemelerin ardından 2021 denetleme raporları yayımlandı. Raporda Orman Genel Müdürlüğünün yerel yönetimler ile yeterli iş birliğinde bulunmadığı açıklandı.

“Yangın Eylem Planlarının Uygulanmasında Yerel Yönetimlerle İşbirliği Sürecinin Geliştirilmesi İhtiyacı” başlıklı raporda, “Yerleşim yerlerine bitişik orman alanlarına özel yangın eylem planları hazırlanmadığı ve kurumlar arasında yeterli işbirliği oluşturulmadığı görülmüştür” denildi.

Yerel yönetimlerle işbirliği yapılmasını görevinin Orman Genel Müdürlüğüne ait olduğu belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi:

“ Ülke ormanlarının topografik olarak parçalı yapısı ve bitişiğinde yerleşim alanları bulunması, yangına müdahale faaliyetlerini olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle, yangınlarının söndürülmesi kadar, yangın öncesi planlama (önleyici tedbirler ve yangınlara karşı hazırlıklı olma) faaliyetleri öne çıkmıştır. Orman alanları yerleşim yerleri ile iç içe olduğundan, orman civarındaki yerleşimlere özel planlar hazırlanarak, yerel yönetimlerle işbirliği yapılmalıdır. 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 68-76’ncı maddeleri orman yangınlarının önlenmesi ve söndürülmesine ilişkin özel hükümleri ihtiva etmekte ve bu konuda organizasyon oluşturma görevi Orman Genel Müdürlüğüne aittir. 2021’de orman yangınları pek çok il, ilçe ve köyü de tehdit etmiştir. Ancak, yangın söndürme çalışmalarında, OGM ile yerel yönetimler arasında işbirliği ve yetki sorunları ortaya çıkmıştır.

İklim değişikliği nedeniyle giderek artan ve büyük hasarlara yol açan orman yangınlarıyla mücadelede, eylem planları hazırlamak ile bunların uygulanması amacıyla kurumlar arası koordinasyonu sağlamak önem kazanmaktadır. Eylem Planları yapılmakla beraber, yerleşim yerleri bitişiğindeki orman alanlarına özgü önlemlerin alınması gerekir. Zamanında, hızlı ve etkili bir şekilde yangına müdahale etmek için uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri yerel yönetimlerle birlikte (ormana bitişik merkezlerde ekip ve arazöz aracı bulundurulması, yangın söndürme araçlarının belediye itfaiyesi araçlarının birlikte çalışmaları gibi) belirlenmelidir.

SAYIŞTAY OGM’NİN CEVABINI YETERSİZ BULDU

Sayıştay, raporunda ilgili eksikliklere OGM tarafından cevap verildi. Sayıştay, verilen cevabın yeterli olmadığı belirtti.

Raporda, Kurum cevabında, 13-15.10.2021 tarihlerinde ‘İklim Değişikliği Sürecinde Orman Yangınları Çalıştayı’ yapılarak, eylem önerileri kabul edildiği; bu kapsamda 18.01.2022 tarihinde; Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı başkanlığında, ilgili bakanlıklar, AFAD, Kızılay, Jandarma Genel Komutanlığı, DSİ, MGM, KGM, Belediyeler Birliği gibi etkin ve önemli kurumların üst düzey yöneticileri katılımı ile koordinasyon toplantısı gerçekleştirildiği açıklanmıştır. Ayrıca, büyük orman yangınlarını yönetmek için koordinasyon sağlandığı, iş akışlarının oluşturulduğu, araç gereç ve insan kaynaklarının kullanımı için planlamaların yapıldığı ifade edilmiştir. Ancak, büyük orman yangınları üzerinde durulup, T.C. Sayıştay Başkanlığı Orman Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 35 yerleşim yerlerine bitişik orman alanları için yerel yönetimlerle işbirliğine yönelik hususa yer verilmemiştir. Sonuç olarak, ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla insan ve araç-gereç kaynaklarının seferber edildiği büyük orman yangınlarını yönetmek için yerleşim yerlerine bitişik orman alanlarına özel yangın eylem planları hazırlanmalı ve yerel düzeyde detaylı iş akışları oluşturularak kurumlar arası işbirliği sistematik hale getirilmelidir.

Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin ise Sayıştay’ın tespit ettiği konuları daha önce Muğla’da çıkan orman yangınlarında kendilerinin de söylediğini ve 27 Ekim’de Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından, 3’üncü Yangın Çalıştayı’nın düzenleneceğini Tarım ve Orman Bakanlığının çalıştayın sonuçlarında ders çıkarması gerektiğini belirti.

“BAKANLIK ‘SENDEN BENDEN’ AYRIMI YAPMAYA DEVAM EDİYOR”

Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, şunları söyledi:

“Sayıştay raporları geldi. Sayıştay raporları üzerinden de iktidarın uygulamalarını plan bütçe komisyonunda konuşacağız. Bunlardan birini Muğlalı hemşerilerimle paylaşımla istiyorum. Sayıştay, tıpkı bizim hep söylediğimiz gibi Orman Genel Müdürlüğü yetkililerine şunu söylemiş, ‘Kuruluş kanununa uy, yerel yönetimlerle ortaklaş, kolektif çalışma tarzın yok’ demiş. Amiyane tabirle, yangın çıktıktan sonra ‘Ah vah’ etmenin bir faydası yok. ‘Kuruluş kanununa eylem planlarında yazılanları uygula. Gerekli tedbirleri al. Orman alanını yol geçen hanına çevirme. İnsan hareketlerini azalt. Nitelikli ve eğitimli elemanını çoğalt, tırmıkçılarını çoğalt ve mutlaka yerel yönetimler ile koordineli şekilde çalış, bu konu da görevini yapmamışsın’ demek istiyor. ‘Yeni bir şey keşfetmeye gerek yok olan ve kurum hafızasındaki olanları uygula yeter’ demek istiyor. Ancak bakanlık yangın gibi felaket anında bile siyasi saiklerle hareket ederek, ‘Senden benden’ ayrımı yapmaya devam ediyor adeta. Tarım ve Orman Bakanlığı ile 183 yıllık hafızası olan Orman Genel Müdürlüğü, ‘Biz yaparız, olursa olur olmazsa olmaz’ demek istiyor.

“DENEYİMLİ VE LİYAKATLİ KADROLAR SİYASİ NEDENLERLE UZAKLAŞTIRILDI”

Esasen bu sorun daha öncede dile getirdiğimiz gibi Orman Genel Müdürlüğü’nün kurumsal hafızasının yok edilmesi ile ilgili. Deneyimli ve liyakatli kadroların siyasi nedenlerle uzaklaştırılması, kurumun kolektif hareket kapasitesini yok etti. Orman köylüleri ve yerel yönetimler ile ortak çalışma anlayışı tahrip edildi. Orman sezonunun dışında orman köylüleri ve yerel yöneticilerle eğitim, bilgilendirme toplantıları yok edildi. Üniversitelerin, sendikaların, yerel yönetimlerin uyarıları dikkate alınmadı. Oysa bilim yanılmaz. Şuan da bakanlığın yapmadığını Muğla Büyükşehir Belediyesi yapıyor. 27 Ekim’de Muğla’da Yangın Çalıştayı’nın 3’üncüsü yapılıyor. Dileğimiz ve temennimiz, Tarım ve Orman Bakanlığı da Muğla Büyükşehir Belediyesini örnek alır. O çalıştayın sonuçlarından ders çıkartır ve bir daha böyle acıları yaşamayız. Muğla Büyükşehir Belediyemiz 2019 yılında Orman Yangınları çalıştayı düzenlemiş burada yangınlar bilimsel olarak ele alınmış ve sonuç raporu yayınlayarak çözüm önerileri ile ilgili gerekli kurumlara bilgilendirme yapmıştır. Ancak bu raporun dikkate alınmadığı sayıştayın yaptığı incelemeler sonucunda da görülmüştür.”

Öte yandan CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç, Marmaris’te geçtiğimiz Eylül ayında çıkan orman yangını sonrasında yaptığı açıklamada, yangın sırasında oluşturulan kriz masasına Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün ile Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay’ın çağırılmadığını söylemişti. Öztunç şu ifadeleri kullanmıştı:

“Muğla’da dün oluşturulan kriz masasına Büyükşehir belediye başkanımız çağırılmadı. Tıpkı geçen yıl olduğu gibi. Geçen yıl ki Marmaris yangınında da Muğla Büyükşehir belediye başkanımız Osman Gürün ve Marmaris Belediye Başkanımız Mehmet Oktay çağırılmamıştı. Dün ki yangında da çağrılmadı. Partizanlık yapıyorlar çünkü. Yangının CHP’lisi, AKP’lisi, MHP’lisi olur mu? Bir yangın var ve bu yangına müdahale edilmesi gerekiyor. Çağırmadığınız büyükşehir belediye başkanı itfaiyenin amiri. İtfaiye ona bağlı orada.”

Haber: Esma Turan

Bu haber 12 kez okundu.