Pandemi döneminde daha da önem kazanan sağlık sektöründe dijital çözümlerle ilgili yatırımlar artıyor. Gerek hekimler ve sağlık yatırımcıları gerekse vatandaşların dijital sağlık hizmetlerinden tam anlamıyla yararlanabilmeleri için teknolojik imkanların şu anda yetersiz olduğuna dikkat çekildi. Dünya Gazetesi ve Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası (AHK) işbirliğiyle düzenlenen “Sektörler Konuşuyor” canlı yayın serisinde sağlık sektörünün temsilcileri, pandemi sürecindeki gelişmeleri değerlendirdi. Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yaptığı online buluşmada, sağlıkta dijital çözümler de masaya yatırıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan AHK Türkiye Genel Sekreteri ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Thilio Pahl, sağlık sektöründe faaliyet gösteren firmaların sorunlarını ve projelerini anlattı. Sağlık sektöründe yeni nesil düzenlemelerin konuşulduğu yayında, muayeneden tedaviye kadar olan süreçte sektörün pandemi koşullarına uyum sağlaması için birtakım eksikleri olduğuna dikkat çekildi. Koronavirüs gibi bulaş riski olan sorunların bundan sonra da hastane hizmetlerine etki edeceğine dikkat çeken katılımcılar, “Dolayısıyla hastalar artık uzaktan da muayene gibi hizmetleri alabilmeli. Bunun sürece uyum için birtakım yasal düzenlemeler de hayata geçirilmeli. Bu süreçle eş zamanlı olarak teknolojik yatırımlar da artıyor. Gelecekte uzaktan muayene gibi konuları daha sık konuşur olacağız” ifadelerini kullandılar.
‘Online tanı daha fazla tercih edilebilir’
Sağlıkta dijitalleşme sürecini değerlendiren Liv Hospital Grup Koordinatörü Meri İstiroti, pandeminin ilk döneminde online tanı hizmetlerinde bazı eksikliklerden dolayı başarı sağlanamadığını vurguladı. İstiroti, “Online alana yönelik SGK ile ilgili düzenlemeler de yapılmaya çalışıyor. Eğer bu düzenlemeler hayata geçirilirse online tanı daha çok tercih edilecektir” dedi. ABD’de online tedavinin 2010 yılından bu yana gündemde olduğunu ve kullanıldığını anlatan İstiroti, dijitalleşme ile sağlık maliyetlerinin de aşağı çekileceğine vurgu yaptı. İstiroti, “Bu durum hasta harcamalarını da yüzde 30 oranında azaltıyor. Fiziki muayeneyi yaptıracak aparatları temin edip yeni nesil çözümlerle kişilerin kullanımına sunarsak tam manasıyla online muayene ortamı yaratmış oluruz. Bunun için teknolojik araçların da tamamlanması gerekiyor. Bu açıdan bakıldığında medikal cihaz üreticileriyle de birlikte çalışmak gerekiyor. Biz bu süreçte sektöre ihtiyaçlarımızı belirtiyor, doğru ürünü geliştirmeleri için destek veriyoruz” diye konuştu.
Sektör olarak öğretici bir yıl geçirdiklerini ifade eden İstiroti, pandemi sürecinde hastane olarak virüs için ayrı alanlar oluşturduklarını ve yönetmeliklere uyum sağladıklarını dile getirdi. Bulaş etkisinin olmaması için önlemlerin olduğunu aktaran İstiroti, eylül ve ekimde çok zor süreçler geçirdiklerini kaydederek şöyle konuştu: “Yeni sürece ve gelişmelere de ayak uyduruyoruz. Mutasyonlu virüse de yatak kapasitemizi belli oranda ayırdık. Ama aynı zamanda güncel hastane hizmetleri de devam ediyor.”
“Antijen testleri geliyor”
Dijital sağlık sürecinin mutfak tarafını temsil ettiklerini belirten Siemens Healthineers GM Yardımcısı Gürdal Şahin de, Mart 2020’de Türkiye’de ilk vaka belirlendiğinde önce laboratuvar ürünlerinde daralma yaşandığını söyledi. “Bizim iş birimlerimiz görüntülemeye ve laboratuvar ürünleri olarak ikiye ayrılıyor. Martta laboratuvar ürünlerinde daralma başlayınca hızlıca altyapımızda ayarlamaya gittik. Daralmaya kur etkisi de eklenince bizim gibi firmalara süreç olumsuz yansıdı. Bu süreçte PCR test kitleri öne çıktı. Bu kitlerin üretimini halen devam ettiriyoruz” diyen Şahin, yeni projelerinin de sırada olduğunu aktardı. Şahin’in verdiği bilgiye göre Siemens, yakın zamanda antijen testlerini piyasaya sunacak. Bu testlerin uzaktan sağlıkta önemli olduğunu belirten Şahin şu bilgileri verdi: “Bu testi hasta evde de yapabiliyor. Kalabalık bir ortama girmeden önce bu basit testi yaparak riski azaltacak. Avrupa’da çok yaygın olan bu kit 15 dakikada sonuç veriyor. Türkiye’de de bu testler biraz hızlı piyasaya sürüldü. Bizim geliştirdiğimiz kit ise yüzde 97 duyarlılık oranıyla geliyor, fakat pazara geç gireceğiz.”
“Ödemeler konusunda da problem yaşıyoruz”
“Sektörler Konuşuyor”a katılan sağlık yöneticilerinin gündeminde kamu alacakları da vardı. Ödemeler konusunda bazı gecikmeler yaşadıklarını dile getiren Draeger Genel Müdürü Zafer Kaşıkara, “Devlet bize mevcut borçlarımızın yüzde 25’inden feragat edersek 3 taksitle ödeneceğini söyledi. Biz de kabul ettik. İlk taksit de ödendi” diye konuştu. Özellikle devlet hastanelerinde tahsilatta çok zorlandıklarını aktaran Kaşıkara, özel sektör tarafında ise sıkıntıları olmadığını ifade etti. Devlet tarafında feragatname ile karşılaştıklarını dile getiren Siemens Healthineers Genel Müdür Yardımcısı Gürdal Şahin ise “Alacaklarımızda zorlanıyoruz. Ne zaman alacağımız konusunda bilgi almak daha doğru olacaktır. Bunun için çözüm yollarının olacağını düşünüyorum” dedi. Medikal oksijen üretimi yapan Linde Gaz’ın Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Mert Kumbaracı da “Devlet tarafından ödemeler konusunda biz de sıkıntı yaşıyoruz. Biz önce vicdani yöne bakarak ödeme taraflarını sonraki plana aldık. Kamunun buna çözümler oluşturmasını umuyoruz” şeklinde konuştu.
